Sprawa polska w czasie I wojny światowej
Z wojną, która postawiła przeciwko sobie państwa Trójprzymierza (Austro - Węgry, Niemcy i Włochy) oraz Trójporozumienia (Anglia, Francja i Rosja) Polacy wiązali wielkie nadzieje na niepodległość. Stali jednak przed dylematem: Które z państw ma największą szansę na zwycięstwo? Który z zaborców będzie w stanie zjednoczyć ziemie polskie? Endecja postawiła na Rosję, twierdząc, że największym zagrożeniem dla Polski są Niemcy; kulturę słowiańską w tej sytuacji może skutecznie chronić tylko car, który zjednoczonym ziemiom polskim nada szeroką autonomię. Walkę przeciwko Rosji u boku Austro-Węgier postulowały PPS i PSL. J. Piłsudski tworząc w r. 1908 Związek Walki Czynnej, zakładał, że przy pomocy Austrii wywoła powstanie w Królestwie Polskim, które będzie centrum odrodzonego państwa. Rosja, Austro-Węgry i Niemcy traktowały sprawę polską instrumentalnie, ograniczając się, w początkach wojny do mglistych obietnic "wyzwolenia" i "zjednoczenia" ziem polskich, zaś Anglia i Francja traktowały ją jako wewnętrzną sprawę swojego sojusznika - cara rosyjskiego. Czas pozyskania Polaków nastąpił dopiero w r. 1916, kiedy Niemcy doznali porażki na froncie wschodnim i w r. 1917, po wybuchu rewolucji lutowej w Rosji. Pomimo rozterek i dezorientacji Polacy z bronią w ręku pragnęli walczyć o niepodległość. W połowie sierpnia 1914 r. powstały Legiony Polskie. Ich zalążkiem była stworzona przez J. Piłsudskiego Kompania kadrowa, która od 6. 08. 1914 r. prowadziła walkę w Królestwie Polskim. Legiony, liczące około 15 tysięcy żołnierzy, składały się trzech brygad - dowodzonych przez J. Piłsudskiego, płk. J. Hallera i płk. S. Szeptyckiego. Zostały rozwiązane w r. 1917, po tym jak J. Piłsudski wycofał się ze współpracy z państwami centralnymi. Na terenie Królestwa Polskiego, w r. 1914 J. Piłsudski założył Polską Organizację Wojskową, która do r. 1915 walczyła przeciwko Rosji, a po kryzysie przysięgowym wystąpiła przeciwko Austrii i Niemcom. Pierwszym komendantem POW był T. Żuliński; pod konie wojny funkcję objął płk. E. Rydz - Śmigły. Po stronie Rosji walczyli (maj - lipiec r. 1915) Polacy w tzw. Legionie Puławskim, utworzonym z inicjatywy płk. W. Gorczyńskiego; w r. 1916 przekształcono go w Polską Brygadę Strzelecką. Po rewolucji lutowej i upadku caratu, za zgodą Rządu Tymczasowego w Rosji powstało wojsko złożone z Polaków walczących w armii rosyjskiej, w liczbie trzech korpusów i 24 tysięcy żołnierzy. Najtragiczniejszy był los II Korpusu rozbitego przez Niemców w krwawej bitwie pod Kaniowem, w maju 1918 r. W połowie r. 1917, prezydent Francji zezwolił na tworzenie armii złożonej z polskich emigrantów mieszkających we Francji, USA, Kanadzie oraz polskich jeńców, byłych żołnierzy państwa centralnych
Z wojną, która postawiła przeciwko sobie państwa Trójprzymierza (Austro - Węgry, Niemcy i Włochy) oraz Trójporozumienia (Anglia, Francja i Rosja) Polacy wiązali wielkie nadzieje na niepodległość. Stali jednak przed dylematem: Które z państw ma największą szansę na zwycięstwo? Który z zaborców będzie w stanie zjednoczyć ziemie polskie? Endecja postawiła na Rosję, twierdząc, że największym zagrożeniem dla Polski są Niemcy; kulturę słowiańską w tej sytuacji może skutecznie chronić tylko car, który zjednoczonym ziemiom polskim nada szeroką autonomię. Walkę przeciwko Rosji u boku Austro-Węgier postulowały PPS i PSL. J. Piłsudski tworząc w r. 1908 Związek Walki Czynnej, zakładał, że przy pomocy Austrii wywoła powstanie w Królestwie Polskim, które będzie centrum odrodzonego państwa. Rosja, Austro-Węgry i Niemcy traktowały sprawę polską instrumentalnie, ograniczając się, w początkach wojny do mglistych obietnic "wyzwolenia" i "zjednoczenia" ziem polskich, zaś Anglia i Francja traktowały ją jako wewnętrzną sprawę swojego sojusznika - cara rosyjskiego. Czas pozyskania Polaków nastąpił dopiero w r. 1916, kiedy Niemcy doznali porażki na froncie wschodnim i w r. 1917, po wybuchu rewolucji lutowej w Rosji. Pomimo rozterek i dezorientacji Polacy z bronią w ręku pragnęli walczyć o niepodległość. W połowie sierpnia 1914 r. powstały Legiony Polskie. Ich zalążkiem była stworzona przez J. Piłsudskiego Kompania kadrowa, która od 6. 08. 1914 r. prowadziła walkę w Królestwie Polskim. Legiony, liczące około 15 tysięcy żołnierzy, składały się trzech brygad - dowodzonych przez J. Piłsudskiego, płk. J. Hallera i płk. S. Szeptyckiego. Zostały rozwiązane w r. 1917, po tym jak J. Piłsudski wycofał się ze współpracy z państwami centralnymi. Na terenie Królestwa Polskiego, w r. 1914 J. Piłsudski założył Polską Organizację Wojskową, która do r. 1915 walczyła przeciwko Rosji, a po kryzysie przysięgowym wystąpiła przeciwko Austrii i Niemcom. Pierwszym komendantem POW był T. Żuliński; pod konie wojny funkcję objął płk. E. Rydz - Śmigły. Po stronie Rosji walczyli (maj - lipiec r. 1915) Polacy w tzw. Legionie Puławskim, utworzonym z inicjatywy płk. W. Gorczyńskiego; w r. 1916 przekształcono go w Polską Brygadę Strzelecką. Po rewolucji lutowej i upadku caratu, za zgodą Rządu Tymczasowego w Rosji powstało wojsko złożone z Polaków walczących w armii rosyjskiej, w liczbie trzech korpusów i 24 tysięcy żołnierzy. Najtragiczniejszy był los II Korpusu rozbitego przez Niemców w krwawej bitwie pod Kaniowem, w maju 1918 r. W połowie r. 1917, prezydent Francji zezwolił na tworzenie armii złożonej z polskich emigrantów mieszkających we Francji, USA, Kanadzie oraz polskich jeńców, byłych żołnierzy państwa centralnych
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz